Δευτέρα 18 Ιουνίου 2018

World Cup 2018-Με την ματιά ενός πετυχημένου Κατερινιώτη τεχνικού! (Video Analysis)

Του Θάνου Κούρτογλου
 Έφτασε και πάλι η εποχή που οι απανταχού ποδοσφαιρόφιλοι περιμέναν με ανυπομονησία για τέσσερα χρόνια. Ένα παγκόσμιο κύπελλο προφανώς και στερείται σε ποιότητα από την κορυφαία διασυλλογική διοργάνωση του Champions League καθώς είναι δύσκολο να αποκτήσουν τα επίπεδα αγωνιστικής ετοιμότητας και ομοιογένειας οι εθνικές ομάδες, αλλά δεν στερείται διόλου σε λάμψη. Για όσους λοιπόν ασχολούνται με το ποδόσφαιρο είτε επαγγελματικά (προπονητές, γυμναστές ποδοσφαίρου, παίκτες, αναλυτές κ.α.) αλλά και για όσους απλά τους αρέσει να το παρακολουθούν, θα έλεγα πως είναι μια ‘’ιερή’’ στιγμή η χρονική περίοδος στην οποία εξελίσσεται η διεξαγωγή της διοργάνωσης.
Για τους θεατές σημασία έχει το θέαμα, τα γκόλ, τα υπερπολυτελή γήπεδα, η θέαση ίσως του αγαπημένου τους παίκτη και για κάποιους ίσως πιο φανατικούς η επιτυχία της αγαπημένης του ομάδας, τα παιχνίδια της οποίας αλλά και τα εξωαγωνιστηκά στοιχεία της παρακολουθούν με ιδιαίτερη ευλάβεια. Φυσικά σε μια εποχή, όπου ειδικά στην χώρα μας οι σκοτούρες περί πολικής ζωής δεν λείπουν, ένα παγκόσμιο κύπελλο αποτελεί σίγουρα μια όαση στην καθημερινότητα όσων αγαπούν το ποδόσφαιρο.

 Για τους επαγγελματίες του αθλήματος όμως, η διεξαγωγή ενός παγκόσμιου κυπέλλου έχει ιδιαίτερη σημασία και ενδιαφέρον καθώς πέρα από την όλη λάμψη του, ώς αθλητικό υπερθέαμα, εντοπίζεται και η σημασία του για την εξέλιξη του ίδιου του αθλήματος. Νέες τάσεις, πρωτοποριακά συστήματα, καινούριες τακτικές εφαρμόζονται από τους ομοσπονδιακούς προπονητές. Αρκεί να θυμηθούμε την Χιλή του περασμένου Παγκοσμίου κυπέλλου που εφάρμοσε σύγχρονα, έναν για πολλούς ‘’ξεπερασμένο’’ σχηματισμό (1-3-5-2) με ξεκάθαρους επιθετικούς προσανατολισμούς. Η εφαρμογή αυτού του σχηματισμού αλλά και του επιθετικά προσανατολισμένου συστήματος ήταν αρκετά πετυχημένη για την ομάδα της Χιλής. Ευρωπαϊκή εφαρμογή του συγκεκριμένου σχηματισμού σε επίπεδο συλλόγων είδαμε από την Γιουβέντους στην Ιταλία, με εξαιρετική επιτυχία τα τελευταία χρόνια. Οι τάσεις λοιπόν, των μεγάλων διοργανώσεων, κυρίως σε επίπεδο τακτικής, αποτελούν το έναυσμα για την εξέλιξη του ίδιου του αθλήματος καθώς υιοθετούνται από προπονητές παγκοσμίως, προσαρμόζονται, μετατρέπονται και εφαρμόζονται, δημιουργώντας την ταυτότητα του ποδοσφαίρου για τα επόμενα χρόνια.

 Στην εν εξελίξει παγκόσμια διοργάνωση λοιπόν, και έχοντας ήδη παρακολουθήσει κάποιες από της υπερδυνάμεις του παγκόσμιου ποδοσφαίρου (Ισπανία, Αργεντινή, Πορτογαλία, Γαλλία, Βραζιλία, Γερμανία) αλλά και ομάδες με ώς τώρα διαφορετική ποδοσφαιρική κουλτούρα (Νιγηρία, Ισλανδία, Περού, Δανία κ.α.) και φυσικά έχοντας ακόμα να παρακολουθήσουμε πολλά, έχουμε βγάλει τα πρώτα συμπεράσματα. Οι περισσότερες ομάδες μέχρι στιγμής έχουν υιοθετήσει σχηματισμό 1-4-3-3 με τις διάφορες μορφές του (1-4-1-2-3 ή 1-4-2-1-3 κ.α.). Μόνες εξαιρέσεις του κανόνα θα λέγαμε με επιφυλάξεις πως είναι η Ουρουγουάη και η Πορτογαλία που επιλέγουν να αγωνίζονται με τον σχηματισμό του 1-4-4-2 (κυρίως στην αμυντική λειτουργία) καθώς στην επιθετική λειτουργία μετατρέπονται σε 1-4-3-3 . Επίσης η Ισλανδία (στην οποία θα αναφερθώ και στην συνέχεια ) έχει επιλέξει να αγωνίζεται με σχηματισμό 1-4-4-(1-1).
που στην αμυντική λειτουργία μετατρέπεται σε 1-4-1-4-1 κάτι που σε ορισμένες στιγμές του παιχνιδιού Γαλλία Αυστραλία (2-1) είδαμε να εφαρμόζουν και οι Αυστραλοί. Τέλος ένα ιδιότυπο ώς προς τις μετατροπές του 1-3-4-3 επιλέγει η ομάδα της Κόστα Ρίκα και του Βελγίου.  Οι σχηματισμοί όμως είναι μόνον η μία όψη του ποδοσφαιρικού ‘’νομίσματος’’ καθώς την ίδια αν όχι μεγαλύτερη σημασία έχει το σύστημα που ακολουθεί η ομάδα και οι τακτικές της κατά τις φάσεις του παιχνιδιού.!! Εδώ θα πρέπει να σταθώ, ξεκαθαρίζοντας πως σχηματισμός και σύστημα είναι δύο εντελώς διαφορετικές έννοιες που όμως συνδέονται άμεσα!

 Για να κατανοήσει και ο λιγότερος σχετικός φίλαθλος την διαφορά μεταξύ σχηματισμού και συστήματος, αρκεί να έχει στο μυαλό του πώς αν ο σχηματισμός είναι το αυτοκίνητο για να μεταφερθεί στον προορισμό του, τότε το σύστημα και οι τακτικές είναι ο δρόμος που θα ακολουθήσει.

  Δυστυχώς αυτό που διαπιστώνω με λύπη είναι πως οι ομάδες της φετινής διοργάνωσης (όσες έχουν ήδη αγωνιστεί αλλά και όσες έχω παρακολουθήσει στα προκριματικά και τους φιλικούς αγώνες) εφαρμόζουν παρόμοια συστήματα και οι τακτικές τους κατά τις φάσεις του παιχνιδιού, σχεδόν ταυτίζονται. Αδυνατώ να πιστέψω πως η Ισπανία ακολουθεί το ίδιο στύλ παιχνιδιού με την Νιγηρία ή για παράδειγμα η Αίγυπτος με την Ουρουγουάη..

  Ίσως το μόνο παράδειγμα διαφοροποίησης σε στύλ παιχνιδιού αλλά και σε ατομικά χαρακτηριστικά παικτών να είναι αυτό της Ισλανδίας που, εφαρμόζει ένα δυνατό ποδόσφαιρο με ασταμάτητα τρεξίματα αυστηρή αμυντική τακτική και παράλληλα με σαφείς προσανατολισμούς στην επίθεση. Θα μπορούσε κάποιος να πει πως η Ισλανδία επαναφέρει το προ ετών ‘’Γερμανικό’’ στύλ ποδοσφαίρου σε νέα έκδοση. Τουλάχιστον αυτό είδαμε στο παιχνίδι με την Αργεντινή (1-1)
Για να προσδιορίσω αρχικά το στύλ παιχνιδιού, (στο σύστημα και τις τακτικές κατά τις φάσεις του παιχνιδιού, θα αναφέρομαι ώς ‘’στύλ παιχνιδιού’’ χάριν συντομίας) στο οποίο αναφέρομαι και ισχυρίζομαι πως έχουν υιοθετήσει η ομάδες του παγκοσμίου κυπέλλου, αρκεί να σας φέρω την εικόνα της Μπαρτσελόνα των τελευταίων χρόνων. Κατοχή μπάλας στο μεγαλύτερο μέρος του παιχνιδιού, παιχνίδι κυριαρχίας με πολλές κάθετες και παράλληλες μεταβιβάσεις μικρής και μεγάλης απόστασης, περισσότερες τελικές ενέργειες κατά κύριο λόγο μέσα από την αντίπαλη περιοχή και λιγότερες περιμετρικά αυτής, αυστηρή τακτική κατά την αμυντική λειτουργία, άμεσες αντιδράσεις στην επιθετική και αμυντική μετάβαση κ.τ.λ.

Προφανώς, λοιπόν, κάποιες ομάδες υπερτερούν στην εφαρμογή συγκεκριμένου συστήματος από κάποιες άλλες και αυτός είναι ο μόνος παράγοντας που τις διαφοροποιεί. Προφανώς δεν μπορεί να εφαρμόσει την ίδια κατοχή ή αν θέλετε κυκλοφορία της μπάλας η Ισπανία που διαθέτει παίκτες αναγνωρισμένης ικανότητας στο υψηλότερο επίπεδο με την ομάδα της Σαουδικής Αραβίας. Φαίνεται πως διανύουμε μια εποχή σε ποδοσφαιρικό επίπεδο, οπού το συγκεκριμένο στύλ παιχνιδιού καθολικά έχει επηρεάσει της ομάδες παγκοσμίως.

 Προσωπικά, δεν είμαι αρνητικά προκατειλημμένος στο συγκεκριμένο στυλ παιχνιδιού, μάλιστα ίσως είμαι οπαδός του σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όμως αναγνωρίζω την στροφή των ομάδων σ’αυτό, ως αρνητική, στην περίπτωση που αφήνουν στην άκρη τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ποδοσφαιρικής κουλτούρας τους για χάρη του.

Παραδείγματος χάριν, θα ήθελα να δώ μία νέα πρόταση από την Αργεντινή ή την Βραζιλία που χαρακτηρίζονται διαχρονικά για το ελεύθερο και ευφάνταστο παιχνίδι τους συνδυάζοντάς το (ΝΑΙ) με στοιχεία αυστηρότερης τακτικής κατά την αμυντική λειτουργία. Θα ήθελα να δώ από τις ομάδες της Αφρικανικής ηπείρου ένα πιο δυναμικό παιχνίδι που να θυμίζει τις εποχές όπου εντυπωσίαζαν οι ομάδες της με τα φυσικά χαρακτηριστικά των παικτών τους, την αστέρευτη αντοχή, την ταχύτητα, το άλμα κ.τ.λ. σε μία πιο σύγχρονη μετεξέλιξη με λιγότερο απείθαρχο χαρακτήρα και περισσότερη οργάνωση σε επιθετική και αμυντική λειτουργία.

Ας εστιάσω όμως στον τρόπο παιχνιδιού που εφαρμόζουν πλέον οι ομάδες, ως προς την πλειοψηφία τους, και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και της απαιτήσεις του. Σε μια προσπάθεια μου να περιγράψω το στύλ παιχνιδιού στο οποίο αναφέρομαι παραπάνω, έφερα ως παράδειγμα το παιχνίδι της Μπαρτσελόνα, όχι τυχαία. Η Μπαρτσελόνα και γενικότερα οι κορυφαίες ομάδες του Ισπανικού πρωταθλήματος (Ρεάλ, Ατλέτικο, κ.α.) και οι παίκτες που τις απαρτίζουν έχουν διαμορφώσει την ποδοσφαιρική κουλτούρα του λαού και κατ’ επέκταση και της εθνικής τους ομάδας.     

 Η Ισπανία, λοιπόν, είναι ίσως η ομάδα που εφαρμόζει αυτό το στύλ παιχνιδιού πιο πετυχημένα από κάθε άλλη εθνική στο παγκόσμιο κύπελλο που παρακολουθούμε. Αρχικά ο σχηματισμός που επιλέγει είναι αυτός του 1-4-3-3 όπως είδαμε και στο παιχνίδι με την Πορτογαλία (3-3).
 Οι συνθήκες που δημιουργούνται από το στύλ παιχνιδιού στο οποίο αναφέρομαι, απαιτούν παρόμοια (αν όχι ίδια ) επίπεδα επιδεξιότητας από το σύνολο των ένδεκα ποδοσφαιριστών κάτι που σημαίνει πως από τον τερματοφύλακα ως τον κεντρικό επιθετικό απαιτείται υψηλή τεχνική κατάρτιση.

Δεύτερο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου στύλ παιχνιδιού είναι το χτίσιμο της επιθετικής ανάπτυξης από τον τερματοφύλακα και τους κεντρικούς αμυντικούς και ελάχιστες φορές με μεγάλες μεταβιβάσεις. (όταν οι αντίπαλοι πιέζουν ψηλά, και πάλι όχι ως πρώτη επιλογή)
Κάθε γραμμή (αμυντική , μεσαία, επιθετική) του σχηματισμού στο συγκεκριμένο σύστημα είναι απαραίτητο να συμμετέχει στην ανάπτυξη παιχνιδιού με κάποιο μέλος της καθώς απαιτείται μεγάλος αριθμός πετυχημένων μεταβιβάσεων και για να επιτευχθεί αυτό, ο κάτοχος της μπάλας πρέπει να έχει τουλάχιστον τρείς επιλογές μεταβίβασης σε κοντινούς συμπαίκτες, κάτι που μας οδηγεί στο επόμενο χαρακτηριστικό του συγκεκριμένου στύλ παιχνιδιού.

Το επόμενο στοιχείο του συγκεκριμένου στύλ παιχνιδιού, που βλέπουμε να εφαρμόζει καλά η Ισπανία, έχει να κάνει με την μετάβαση στην αμυντική λειτουργία όπου οι παίκτες που το εφαρμόζουν και βρίσκονται κοντά στην μπάλα θα πρέπει άμεσα να συγκεντρωθούν και να προσανατολιστούν σ ‘αυτήν αποτρέποντας τον νέο κάτοχο της μπάλας να την μεταβιβάσει, και ασκώντας του πίεση να την ξανακερδίσουν. Οι παίκτες μακριά της μπάλας επιστρέφουν στις αρχικές θέσεις του σχηματισμού τους άμεσα.

Ακόμη, η οργανωμένη άμυνα, σε προκαθορισμένο χώρο με προκαθορισμένες ‘’παγίδες’’, με μικρές αποστάσεις μεταξύ των γραμμών αλλά και των παικτών είναι κύριο γνώρισμα του συγκεκριμένου στύλ παιχνιδιού

Τέλος, η σημασία και η συμβολή των ακραίων αμυντικών στο επιθετικό κομμάτι είναι ίσως ένα από τα πιο ουσιαστικά γνωρίσματα αυτού του σύγχρονου στύλ παιχνιδιού και η Ισπανία το εκμεταλλεύεται στο έπακρο. Με τους ακραίους της αμυντικούς να βρίσκονται συνεχώς κοντά στις πλάγιες γραμμές του γηπέδου και στον χώρο του άξονα (σχεδόν στην ίδια ευθεία με τον κεντρικό επιθετικό) το συγκεκριμένο στύλ παιχνιδιού σου δίνει σαφές πλεονέκτημα στις πλευρές. Η Ισπανία μοιάζει να εκμεταλλεύεται αυτό το γνώρισμα του συστήματος στο έπακρο.


Στο σύντομο βίντεο που παραθέτω παρουσιάζονται με σαφήνεια στο σύνολό τους όλα τα γνωρίσματα του στύλ παιχνιδιού που ανέλυσα πρόχειρα, και που σε πρώτη ανάγνωση έχουν υιοθετήσει οι περισσότερες ομάδες της διοργάνωσης.

Η φάση του βίντεο είναι το τέρμα του Νάτσο στο παιχνίδι Πορτογαλία Ισπανία.
https://www.facebook.com/ThanosKourtoglou/videos/738490639608652/
Δές την ανάρτηση ΕΔΩ

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου